«حاج قاسم»؛ فرمانده‌ای که جلوتر از رزمنده‌ها در خط مقدم بود!

جانباز هفتاد درصد «حسین فلاح» در خاطره‌ای از حاج قاسم بیان می‌کند: «در بحبوحه عملیات کربلای پنج بود که گردان علی‌اکبر 19 فجر را شکستند. من در سنگر دیده‌بانی، فردی را دیدم که سمت دشمن را رصد می‌کند. به خودم گفتم: "این کیست که در این وضعیت با دوربین نگاه می‌کند!" بعدها گفتند: «حاج قاسم مسئول و فرمانده لشکر نوزده فجر است.» تعجب کردیم نباید فرمانده گردان به خط مقدم بیاید اما او جلوتر از رزمنده‌ها در خط مقدم بود!

فتح‌المبین، بیت‌المقدس، خیبر، رمضان، والفجرها، کربلای چهار، کربلای پنج و... گذر از این راه نتوان جز به مدد عشق و اراده و ... به قول سردار دلها، رقص خون در میدان می‌کنند. هزاران گذرگاه دیگر تا خدا هرکدام روایتی عاشقانه است که در کلام جاماندگان قافله شهادت، شنیدنی‌ و خواندنی است. 

اول راه عاشقی

پدرش کُرد اسلام‌آباد غرب و مادرش در اصل یزدی بوده و او اولین فرزند از خانواده‌ای است که افتخار تقدیم دو فرزند شهید و جانباز را دارند. سال 1346 در کرج به دنیا می‌آید. وقتی دانش‌آموز سوم راهنمایی بوده، به دلیل مهارتی که در بنایی داشت برای بازسازی و پشتیبانی راهی مناطق جنگی می‌شود. بنایی برایش دستاویزی بوده تا در جبهه‌های حق علیه باطل حضور یابد. این گونه بود که خاک جبهه دامنش را می‌گیرد که بعد از بازگشت نتوانست دوری آن حال و هوا را تحمل کند. به محض اینکه «علی عابدینی» رفیق روزهای نوجوانی پیشنهاد جبهه رفتن را می‌دهد با او همراه می‌شود اما سرمنزل مقصود او، فتح‌المبین نبوده بلکه اول راه عاشقی بوده است. 

جانبازی و عرق به سرزمین

جانباز هفتاد درصد «حسین فلاح» در گفتگو با خبرنگار نوید شاهد البرز می‌گوید: «عرق ملی به سرزمینم و دستور مرجع‌ام بود که من را در شانزده سالگی به سمت جبهه برد. از بنایی سررشته داشتم و با یک تیم بنایی عازم شوش دانیال شدم. سه ماه در آنجا مشغول بازسازی بودیم و بعد به کرج بازگشتم. دوست داشتم مثل همه رزمنده‌ها به خط مقدم بروم. روزهایم در این فکر و خیال سپری می‌شد که «علی عابدینی» یکی از دوستانم به من گفت: "می‌آیی برویم جبهه؟" این سوال او تلنگری بود که من را از رویا به واقعیت بکشاند. گفتم: "برویم؟" آموزش دیدیم و برای عملیات بیت‌المقدس راهی جبهه جنوب و خرمشهر شدیم. قلبمان برای آزادسازی خرمشهر می‌تپید. آن روزها خرمشهر چشم و چراغ ایران بود که باید بار دیگر به این خاک وصل می‌شد. در عملیات بیت‌المقدس چه جوان‌هایی پَر کشیدند، آنقدر شهید دادیم که خرمشهر نامش شد "خونین شهر"، اما آزاد شد.

عملیات رمضان و مناجات عارفانه شهید نوریان

فلاح در ادامه از حضورش در عملیات رمضان تعریف می‌کند: «تابستان 61 بود. من هم جزو گردان تخریب‌چی‌ها بودم. شهید حاج محمود نوریان مسئول دسته ما بود. نماز شب‌هایش خیلی در خاطرم مانده است. او عارفی بود که مانند شمعی فروزان به ما روشنایی می‌داد. در این گردان من با آقای نباتی همرزم بودم. ما را برای شناسایی منطقه عملیاتی به جنوب کشور فرستادند. در این مسیر من و نباتی رفیق شدیم؛ نه مثل رفاقت‌های کنونی! هرچه داشتیم برای هم بود حتی جانمان را برای هم می‌دادیم. یادم می‌آید در این شناسایی ما عراقی‌ها را دور زدیم و از پشت سنگرهایشان درآمدیم. دیده‌بان عراقی با ژستی خاص در سنگر دیده‌بانی، بچه‌های ما را با دوربین مادون قرمز رصد می‌کرد. نباتی گفت: "من باید بروم و حالش را بگیرم." من مخالفت کردم و گفتم که نه، با این کار ممکن است عملیات شناسایی به مشکل برخورد. خلاصه نباتی نپذیرفت و با خواندن آیه وجعلنا... رفت و پشت سر عراقی قرار گرفت. همین که عراقی برگشت، دستش را به شانه او زد و پِخ کرد. عراقی به محض دیدن نباتی، چنان ترسید که سکته کرد و مُرد. نباتی در عملیات‌های بعدی شهید شد. او بسیار شجاع بود و من خود شاهد شجاعت این شهید بودم.

عملیات رمضان و شور و غیرت نوجوانی

وی از عملیات‌هایی که در آن مجروح شده است به عملیات خیبر اشاره می‌کند و می‌گوید: «عید سال 1363 بود. سوم فروردین در حین عملیات خیبر، ترکش به سر من اصابت کرد. من را به بیمارستان ایران مهر در تهران منتقل کردند. «دکتر فرزین برزوییه» چهار مرتبه طی سه ماه، جراحی‌ام کرد. در سر من دستگاه "شنت" قرار داد. آن ترکش موجب شد که در سمت چپ بدنم، کمی دچار مشکل شوم. 8-7 ماهی در خانه استراحت کردم. اما من یک پسر هفده ساله بودم با شور و غیرتِ دفاع از وطن، غرورم از ندانستن‌ها و نتوانستن‌ها جریحه‌دار می‌شد. از اینکه نتوانسته بودم تانک عراقی را عقب بیاورم، ناراحت بودم. 

این رزمنده دوران دفاع مقدس در ادامه از بازگشت بعد از جانبازی به خط مقدم جبهه بیان می‌کند: «چند ماه بعد با اعزام انفرادی، دوباره به جبهه بازگشتم و به عنوان تخریب‌چی قرارگاه ثارالله، از لانه جاسوسی به چنگوله رفتم. «حاج‌حسین کربلایی» مسئول تخریب این قرارگاه بود. مدتی برای ما آموزش‌های ویژه و شبانه گذاشته بودند. عملیات تخریب و نصب فتیله و چاشنی را قرار بود من انجام دهم. گردان تخریب به سمت سایت 4 و 5 در فکه می‌رفت. ‌تا نزدیکی دژی در ام‌الرصاص رفتیم و آنجا را منهدم کردیم و دو شهید دادیم. این عملیات، مقدمه‌‎ای برای عملیات «بدر» بود.

عملیات بدر و غصه واماندن از هم‌رزمان

وی در خصوص عملیات بدر می‌افزاید: «عید سال 64 بود که عملیاتی با منافقین داشتیم. در کانال‌های زیرزمینی رفت و آمد می‌کردیم. این کانال‌ها عرض کمی داشتند و از جنس بتن بودند. از کانال باید عبور می‌کردیم و به آب می‌رسیدیم. آب را باز می‌کردیم و با باتلاقی کردن زمین رفت و آمد را برای دشمن سخت می‌کردیم و به این شکل پل العماره – بصره را می‌گرفتیم. دژ دوم را هم با کلک (قایق خیلی کوچک) تا نزدیکی آن رفتیم. با شنا کردن به آن نزدیک شدیم و روی پل قرار گرفتیم و آن را منهدم کردیم. آنجا بود که شهید رمضانی به شهادت رسید و تیر به زانوی یکی از هم‌‌رزمان ما خورد. ما مجبور شدیم به عقب برگردیم. خلاصه برای ادای دِین رفته بودیم اما فتیله‌‎ها عمل نکرد و منفجر نشد. همان موقع بود که به ما گفتند: حاج محسن رضایی فرمانده سپاه، از امام اجازه دیدار برای بچه‌های تخریب قرارگاه ثارالله گرفته است. از عملیات بدر 15، 16 نفر مانده بود. بچه‌‎ها ناراحت بودند. می‌گفتند به امام چه بگوییم که ما ماندیم و هم‌رزم‌هایمان رفته‌اند. الان هم من خودم را وامانده از هم‎‎رزمانم می‌دانم. در این دنیا مانده‌‎ایم یک روز در گیرودار پیدا کردن دارو هستیم، یک روز قیمت ها اینقدر بالاست که توان خرید نداریم. بگذریم ...

عاشورای 3 و بی‌قراری‌ها

این جانباز 70 درصد عملیات «عاشورای 3» نیز چنین تعریف می‌کند: «با من تسویه کرده بودند و من به خانه‌مان در کرج برگشته بودم. به خودم می‌گفتم من که می‌توانم راه بروم نباید اینجا باشم. از عملیات بدر تا کربلای پنج، شش ماه طول کشید. خلاصه این بار هم جبهه من را به سوی خود فراخواند. به راه آهن تهران رفتم و سوار قطار شدم. عملیات عاشورای 3 بود. در این عملیات تعدادی از رزمنده‌ها و فرماندهان شهید شدند و من بعد از عملیات به کرج برگشتم.»

وی از عملیات والفجر هشت نیز روایت می‌کند: «سی‌ام مهر 1364 دوباره برای عملیات والفجر هشت سوار قطار شدیم و جلوی پادگان دوکوهه، از قطار پیاده شدیم. ما را به حسینیه قمربنی‌هاشم (ع) بردند که آن موقع به نام تیپ سیدالشهدا معروف بود. «حاج‌علی فضلی» خیرمقدم گفت و تاکید کرد که باید این نیروها به صورت ویژه برای عملیات آماده شوند.
ما تحت آموزش قرار گرفتیم و به دو گردان علی‌اکبر(ع) و علی‌اصغر(ع) تقسیم شدیم. در هر گردان حدود 150 تا 200 نفر بودیم. ناگزیر برای رفتن به موقعیت جدید، سوار کامیون شدیم.

سربازان خمینی در والفجر هشت

 

وی با بیان اینکه ما برای اینکه امام تنها نباشد و بداند که سرباز دارد و همچنین ادای تکلیف و وظیفه به جبهه رفته بودیم، می‌افزاید: «در موقعیت جدید، هنگام صبحگاه به ما گفتند که این عملیات آبی و خاکی است و باید غواصی کنید. ما را برای غواصی به رودخانه دز بردند، اول بدون لباس وارد آب شدیم. پای چپ من کمی لمس شده بود و یاری نمی‌کرد.» فرمانده «آقا جواد رهبر دهقان» بود. به من گفت: "تو بمان". گردان، ام‌الرصاص را گرفت و بچه‌های کارخانه قند در گردان حضرت زینب (س) نیز حماسه آفریدند. تعداد زیادی هم شهید دادند. از گردان 50 نفر مانده بود. عملیات هنوز ادامه داشت که شب به خط زدیم و وارد ام‌الصاص شدیم. دم‌دمای صبح بود که دیدیم شهید «امیر توکلیان» در حال تیراندازی است. آن منطقه سوق‌الجیشی، روی بصره عراق مسلط بود. در این جاده سه متر گِل بود که یک ماشین حرکت می‌کرد. امیر توکلیان با دو رزمنده که بعدها در مرحله سوم و چهارم کربلای پنج شهید شدند، در حال پیشروی بودند. وارد مقر ام‌الرصاص شدیم و با صحنه‌های عجیبی که شبیه سنگر جبهه و جنگ نبود، روبه‌رو شدیم.

«حاج قاسم» فرمانده‌ای در صف اول

«حسین فلاح» استاد بازنشسته دانشگاه با اظهار اینکه دست‌هایی از زمان پیامبر تاکنون در کار است که پرچم اسلام بلند نشود، بیان می‌کند: «قرار بود گردان عملیات کربلای چهار در جزیره ام‌الرصاص برپا شود اما این عملیات به دلیل رعایت نکردن موارد امنیتی لو رفت و شهیدان زیادی دادیم. در حالی که عراق با تسهیلات کشورهایی مثل شوروی و بلاد غرب به ما حمله می‌کرد و برخی منافقین داخلی هم به رزمنده‌ها در جبهه ضربه می‌زدند. در این عملیات، ترکش به بازوی چپ و پای راستم اصابت کرد. یکی از ترکش‌‎ها سمی بود و من را دچار مشکل کرد.

جانباز حسین فلاح در خاطره‌ای از حاج قاسم بیان می‌کند: «در بحبوحه عملیات کربلای پنج بود که گردان علی‌اکبر 19 فجر را شکستند. من در سنگر دیده‌بانی، فردی را دیدم که سمت دشمن را رصد می‌کند. به خودم گفتم: "این کیست که در این وضعیت با دوربین نگاه می‌کند!" بعدها گفتند: «حاج قاسم مسئول و فرمانده لشکر نوزده فجر است.» تعجب کردیم نباید فرمانده گردان به خط مقدم بیاید. اما او جلوتر از رزمنده‌ها در خط مقدم بود.

یار باوفای حسین(ع) در کربلای پنج

این جانباز هفتاد درصد درخصوص عملیات کربلای پنج که در این عملیات از ناحیه دست دوباره به درجه جانبازی رسید، بیان می‌کند: «ما مطمئن بودیم که عراق جنبه عملیات را ندارد. برای همین به عقب بازگشتیم و گردان را بازسازی کردیم. مرحله اول عملیات در جنگل‌های کوثر بود. مرحله دوم تا کنار کانال ماهی پیش رفتیم. بچه‌های لشکر امام رضا(ع) موقعیتی را که گفته بودند باید می‌گرفتند از 60-50 نفر گردان، 30-20 نفر مانده بودند. بعد از مرحله دوم تا کانال ماهی به عقب برگشتیم و بازسازی شدیم. بین مرحله دوم و سوم پانزده روز طول کشید. عراق همه نیروهایش را در بصره و اطراف آن برای گرفتن «شراهه» جمع کرده بود. دم دمای صبح بود، آتشی که عراق می‌ریخت همه توپ‌خانه را آلوده کرده بود.

عراق به کل منطقه مسلط بود. ناگهان توپ مستقیم دشمن به دست راست من خورد. موج انفجارش من را روی هوا بلند کرد و به شدت مجروح شدم. 90 فشنگ در شکمم منفجر شده بود. من را به بیمارستان دکتر حشمت رشت بردند. آنجا بود که متوجه شدم دست راستم را در منطقه جا گذاشته‌‎ام. من رفته بودم یار باوفای امام حسین (ع) شوم؛ مثل ابوالفضل (ع) اما هنوز هیچ نشده‌ام. می‌خواستم مثل علی اکبر (ع) شوم اما هنوز زنده‌ام.

بعد از جانبازی باز هم به جبهه رفتم. کم‌کم تصمیم گرفتم علی‌رغم اینکه پزشکان توصیه کرده بودند، به ادامه تحصیل بپردازم. من از نادانی بیزار بودم، بنابراین دیپلمم را گرفتم و در سال 71 در رشته علوم اجتماعی وارد دانشگاه تهران شدم. فوق لیسانس را در رشته توسعه کشاورزی ادامه دادم و درحال حاضر، دکتری را هم در همان رشته در دانشگاه علوم تحقیقات در حال خواندن هستم.

ادای تکلیف

این استاد دانشگاه در پایان به منظور توصیه‌ای به نسل جوان می‌گوید: «الحمدالله امروز نسل جوان با دیدی باز به مسائل نگاه می‌کنند. نمونه این ادعا، تشییع پیکر شهید سلیمانی است که جمعیت بسیاری از نسل جوان حضور داشتند. گاهی دانشجویان من سوال می‌کنند با چه انگیزه‌ای به جبهه رفتم و من پاسخ می دهم: "ادای تکلیف بود."»
این جانباز از مسئولان می‌خواهد که نگذارند پرچم لااله الا الله بعد از 1500 سال روی زمین بیفتد. مسئولان مشکلات معیشتی مردم را با جدیت برطرف کنند. مردم ایران بهترین مردمانند زیرا که پیامبراکرم (ص) با اشاره به سلمان فارسی فرمودند: «امید من مردمی از تبار این مَردند.»

گفت‌وگو از اباذری

 نوید شاهد البرز،